انواع آسانسور

آسانسور یک ماشین دائم است که در محلی مشخص و ثابت نصب شده و مسافر ویا بار بین دو یا چند ایستگاه مشخص در ساختمان را بصورت قائم جابجا می کند. ساختار آسانسور شامل کابینی است که از طریق یک سیستم محرکه در مسیر ریل های راهنما حرکت می کند. انواع آسانسور را می توان بر مبنای نوع سیستم محرکه یا طریقه رانش، نوع کاربرد و برخی شاخص های دیگر گروه بندی کرد. یکی از نکات مهم در تعریف آسانسور حرکت قائم است. البته راستای حرکت آسانسور می تواند حداکثر ۱۵ درجه از محور قائم انحراف داشته باشد.

آسانسورها از طریق یک نوع سیستم محرکه عمل جابجایی و حمل بار را انجام می دهند. به روش جابجایی در آسانسور مکانیزم یا طریقه رانش آسانسور گفته می شود. در تناسب با نوع کاربرد و شرایط گوناگون ساختمانی و کاربری انواع گوناگونی از مکانیزم یا طریقه رانش توسعه توسعه یافته اند که موجب طراحی، ساخت و تولید انواع قطعات گوناگون شده است.

تاریخچه آسانسور در ایران و جهان

قبل از اینکه نام انواع آسانسور را به شما بگوییم، بد نیست تا کمی درباره تاریخچه این وسیله کاربردی آشنا شوید. آسانسور در ابتدا وسیله‌ای متشکل از یک کابین بود که به وسیله طناب توسط انسان و یا حیوان کشیده می‌شد. این ابزار که حدود ۲۳۶ سال پیش از میلاد مسیح توسط ارشمیدس ساخته شد کاربری ابتدایی داشت، ولی بعدها  از آن در کاخ‌ها هم استفاده شد.

اولین آسانسور مخصوص مسافر در سال ۱۷۴۳ به دستور لویی شانزدهم ساخته شد و بعدها در انقلاب صنعتی شکل آن هم پیشرفته‌تر شد. اگر کنجکاوید که بدانید این وسیله چگونه وارد ایران شد، خوب است بدانید که اولین بار ناصرالدین شاه در سفر به فرنگ آن را دید و شگفت‌زده شد. او پس از بازگشت به ایران، دستور داد تا در کاخ گلستان آسانسور ایجاد شود و اینگونه بود که اولین آسانسور در ایران متولد شد!

آسانسورهای کششی

این نوع آسانسورها بسیار قدیمی هستند. نیروی محرکه مورد نیاز برای جابه جایی کابین از طریق نیروی اصطکاک بین سیم بکسل ها و فلکه کشش موتور تامین می شود. در حالت کلی این آسانسورها متشکل از یک کابین و یک وزنه متصل به دو سر سیم بکسل است که روی قرقره ای با نام فلکه حرکت می کند.

مزیای آسانسورهای کششی

• آسانسورهای کششی در مقایسه با آسانسورهای هیدرولیکی از سرعت بالایی برخوردارند.
• این آسانسورها در ارتفاعات بلند قابل استفاده هستند.
• این آسانسورها حرکتی نرم و روان دارند.

آسانسورهای هیدرولیک

یکی از انواع آسانسور ، آسانسورهای هیدرولیک هستند. آسانسورهای هیدرولیک علاوه بر جابه جایی افراد در جابه جایی کالاهای سنگین نیز کاربرد دارند. این آسانسورها با استفاده از جک های هیدرولیکی حرکت می کنند.

جک های هیدرولیکی خود انواع متفاوتی دارند. مکانیزم حرکت جک های هیدرولیکی به این صورت است که ؛ جک ها با استفاده از دستگاهی به نام پاورپوینت فشار روغن را ایجاد کرده و به پیستون ها انتقال می دهند. جک های الکتریکی در زیر کابین قرار می گیرند و با کمک نیروی هیدرولیکی باعث جابه جایی کابین می شوند.

دستگاه پاورپوینت مجهز به پمپی است که روغن را با فشار زیاد به زیر پیستون های جک های هیدرولیکی می فرستد و باعث حرکت آسانسور به سمت بالا می شود. در میان انواع آسانسور ها ، آسانسورهای هیدرولیک با تخلیه روغن پیستون ها ، به سمت پایین حرکت می کنند. میزان تخلیه روغن پیستون ها ، محل توقف آسانسور را مشخص می کند. این آسانسورها در مسافت های کم و ظرفیت بالا کاربرد دارند.

آسانسورهای پنوماتیک

یکی دیگر از انواع آسانسورها، آسانسور پنومایتک است. استفاده از آسانسورهای پنوماتیک انتخاب خوبی برای خانه‌های دوبلکس و یا خانه‌های دو الی چهار طبقه‌ای- که جای بسیار کمی دارد- است. این آسانسورها را می‌توان در فضایی در حدود یک متر مربع نصب کرد. نصب آسانسورهای نیاز به ایجاد چاه یا قرار دادن موتور خانه بر روی پشت بام ندارد همچنین برای نصب این آسانسورها، از برق تک‌فاز استفاده می‌شود که خطر برق گرفتگی را بسیار پایین می‌آورد.

از این نوع آسانسورها برای جابه‌جایی بار و افراد به‌صورت محدود استفاده می‌شود و در بیشترین ظرفیت خود توانایی جابجایی وزنی حدود ۲۴۰ کیلوگرم را دارد. آسانسور پنوماتیک شامل یک استوانه وکیوم‌شده است که امکان عبور هوا از هیچ نقطه‌ای از آن به جز محفظه مشخص‌شده در بالای آسانسور را نمی‌دهد. برای بالا رفتن آسانسور موتور آسانسور شروع به خارج کردن هوا از درون محفظة بالای کابین آسانسور می‌کند و با ایجاد خلا کابین به سمت بالا کشیده می‌شود و برای پایین رفتن آسانسور،  محفظة بالای آسانسور باز شده و اجازه ورود هوا به فضای بالای کابین را می‌دهد و در نتیجه آسانسور به سمت پایین حرکت می‌کند.

آسانسورهای مغناطیسی

از دیگر انواع اسانسور ساختمانی می‌توان مدل مغناطیسی را نام برد که در چاهک آن به جای ریل از دیواره آهن‌ربای مغناطیسی استفاده می‌شود. در کف آسانسور هم یک آهنربا مخالف قرار داده می‌شود که در نهایت با اتصال برق نیروی رانش، موجب بالا رفتن آسانسور می‌شود. آسانسورهای مغناطیسی کابل و موتور ندارند و همزمان چندین کابین می‌توانند در یک چاه قرار بگیرند. این نوع از آسانسورها امنیت بسیار بالایی دارند، ولی قیمت زیاد آن‌ها نیز باعث شده تا بعضی افراد قید خرید آن را بزنند.